Het dark web staat bekend als vrijplaats voor illegale activiteiten waar veel mensen absoluut niets mee te maken willen hebben. Maar wat is het nu precies en dient het nog een ander doel?
In dit artikel werpen we meer licht op het dark web en de vele toepassingen ervan.
Wat is het dark web?
Het internet kent drie hoofdonderdelen: het ‘surface web’, het ‘deep web’ en het ‘dark web’. Het surface web neemt ongeveer 10% van het hele internet in. Het omvat alles wat iedereen kan vinden door termen in te voeren in zoekmachines zoals Google en Yahoo.
Het deep web is (ondanks de onheilspellende naam) niets anders dan het gedeelte waar de informatie is opgeslagen die niet zomaar voor iedereen toegankelijk is. Dit omvat alles wat met een wachtwoord is beveiligd, van abonnementsdiensten tot bankrekeningen en medische gegevens, en vormt het grootste deel van het web.
Het dark web omvat alles wat niet via standaardbrowsers zoals Google Chrome of Firefox toegankelijk is. De informatie op het dark web kan van alles inhouden. Dit gedeelte wordt dark genoemd, omdat de toegang nog meer is beperkt.
Dat klinkt toch niet zo erg of wel?
Wanneer is het ontstaan?
Als u het geschiedenisboek over internet erop naslaat, ziet u dat het eerste bericht in 1969 via het oorspronkelijke internet, ARPANET, werd verzonden. Niet lang daarna kwamen verborgen netwerken (zogeheten darknets) op.
Hoe krijg ik toegang tot het dark web?
U vraagt zich in misschien af of het illegaal is om het dark web te bezoeken. Het antwoord is nee. Wat u daar doet, kan wel illegaal zijn, maar dat is geheel aan u.
Nu dat is opgehelderd, blijft de vraag hoe u, een onverschrokken avonturier, op het dark web kunt komen.
De populairste manier is via de anonieme Tor-browser. Deze browser kan net als elke andere browser als Chrome of Firefox worden gedownload, maar hij werkt net iets anders.
Tor is een afkorting voor ‘The Onion Router’, een verwijzing naar de manier waarop de browser werkt. Internetverkeer via Tor verloopt via verschillende overlaynetwerken of lagen (zoals bij een ui). Elke laag draagt bij aan de versleuteling van het verkeer vanaf uw computer. Door deze extra beveiligingslagen is Tor trager dan standaardbrowsers. Veel Tor-gebruikers raden ook aan om tegelijkertijd een VPN te gebruiken voor maximale privacy.
Tor zelf is niet het dark web, maar slechts een hulpmiddel om op het dark web te surfen. Met Tor hebt u toegang tot dezelfde content waar u normaal gesproken op een veilig manier toegang toe hebt. U kunt er echter ook dieper induiken. Daarbij komen websites met het achtervoegsel .onion om de hoek kijken. Als u een websiteadres ziet met dit achtervoegsel (in plaats van .com, .net enzovoort), betekent dit dat de website zich op het dark web bevindt en dat u de Tor-browser nodig hebt om er toegang toe te verkrijgen. Sites met het achtervoegsel .onion worden in reguliere zoekmachines niet weergegeven, ook niet als u Tor gebruikt. Surfers op het dark web gebruiken daarom speciale adreslijsten.
Waarvoor het dark web wordt gebruikt
Mocht u al over het dark web hebben gehoord, dan ging dat vast over illegale praktijken. Maar waar het bij het dark web echt om draait, is extreme onlineprivacy. Op het dark web kun je bijvoorbeeld illegale drugs kopen die per post worden verstuurd. Maar u kunt er ook de New York Times lezen of surfen op Facebook. Beide hebben een websiteversie voor het dark web die eindigt op .onion. U moet zich wel nog steeds registreren of aanmelden. Wat u uiteindelijk op het dark web doet, is afhankelijk van uw persoonlijke behoeften.
Stel dat u in Iran woont, waar veel populaire websites zoals Facebook en Twitter worden gecensureerd. In dat geval kunt u Tor gebruiken om toegang te verkrijgen tot geblokkeerde sites. Daarnaast bieden .onion-versies van websites (indien aanwezig) toegang tot het web. Zo kunt u met een gerust hart online gaan. Veel mensen gebruiken Tor en het dark web hoofdzakelijk vanwege de privacy (en niet zozeer voor de toegang). Zij zullen dan ook bedenkingen hebben bij het gebruik van de darkwebsite van Facebook, een site die wordt geplaagd door tal van intrinsieke privacyproblemen.
Ook klokkenluiders, journalisten en mensen die zich verzetten onderdrukking door de overheid maken gebruik van onlineprivacyprogramma's, zoals Tor en het dark web.
Maar privacy betekent privacy voor wereldverbeteraars, slechteriken en iedereen daar tussenin. Met het dark web kunnen gewone mensen voorkomen dat de overheid en het bedrijfsleven hen bespioneren. Maar diezelfde gewone mensen kunnen het ook misbruiken. Een voorbeeld: het dark web is de plek bij uitstek voor het verspreiden en verkopen van malware. Een ander voorbeeld: door de hoge mate van privacy op het dark web wordt er veel gefraudeerd. Zo worden er bijvoorbeeld gestolen creditcardnummers verkocht. Bij een bespreking van het dark web en online privacy mogen cryptovaluta's als Bitcoin en Ethereum niet onvermeld blijven. Deze zijn essentieel voor privétransacties (op het dark web en het surface internet).
Ooit bestond ook de controversiële website Silk Road. Op deze marktplaats op het dark web kon je bijna alles kopen. De site ondersteunde onder meer een bloeiende drugshandel met recensies van gebruikers. Ironisch genoeg bleek de gewelddadige straathandel hierdoor af te nemen. In 2013 haalde de FBI de site uit de lucht. De FBI heeft ook servers geconfisqueerd en met behulp van malware een pedofielennetwerk op het dark web ontmaskerd. Hieruit blijkt dat ordehandhavers wel degelijk zicht hebben op de minder frisse kanten van het dark web en de vele lagen van geheimzinnigheid kunnen omzeilen.
Nog een leuk weetje: de Amerikaanse overheid heeft veel geld in Tor gestoken. En zelfs doorsnee gebruikers die niets geniepigs van plan zijn, kunnen op een lijst terechtkomen als ze Tor alleen maar even willen uitproberen.
Een duistere toekomst
Geen enkele privacytool is perfect. Maar nu privacyinbreuken door hackers en bedrijven met de dag toenemen, kan het zijn dat steeds meer gebruikers hun toevlucht nemen tot ‘duistere’ methoden om enige vorm van privacy online te behouden. Als u Tor of het dark web niet wilt of kunt gebruiken, kunt u voor een VPN kiezen. Hiermee wordt uw verbinding versleuteld, zodat u zich anoniem op internet kunt begeven.