Wat is clickbait? Is deze gevaarlijk?

Wat is clickbait?

Clickbait is content die mensen naar een website of blog lokt met overdreven of misleidende koppen. Met deze koppen wordt geprobeerd uw nieuwsgierigheid op te wekken of op uw emoties in te spelen zodat u op een koppeling, afbeelding of video klikt. Het doel van clickbait-advertenties en -titels is uw aandacht te trekken zodat u doorklikt naar een website. Dit genereert namelijk advertentie-inkomsten.

Telkens wanneer u op gekoppelde websites of blogs klikt, worden er inkomsten gegenereerd via advertenties. Daarom zijn opvallende koppen die uw aandacht trekken, een cruciaal element in het verdienmodel van clickbait. De kwaliteit en juistheid van content in clickbait laat vaak te wensen over. Erger nog, clickbait kan u naar nepsites leiden die phishingscams promoten of malware verspreiden.

Hoe kunt u clickbait herkennen?

Enkele hoofdkenmerken van clickbait-marketing en andere clickbait-websites zijn overdreven claims, bangmakerij en mogelijk aanstootgevend taalgebruik. Alles kan als clickbait worden gepresenteerd, maar er zijn enkele duidelijke kenmerken waarop u kunt letten om te bepalen of iets daadwerkelijk clickbait is.

Clickbait-koppelingen zijn vaak te herkennen aan:

• Vage koppen

• Overdreven claims

• Beloftes die te mooi klinken om waar te zijn

• Schokkende of sensationele titels

• Ongepaste koppen

• Opvallende, bizarre afbeeldingen

• Artikelen vol afbeeldingen, memes en reclames, maar weinig zinvolle content

Voorbeelden van klassieke clickbait

Clickbait bestaat in vele verschillende vormen en maten. Dit zijn een paar voorbeelden van klassieke clickbait:

"U gelooft nooit..."

Titels waarin dit soort sensationele taal wordt gebruikt, wekken nieuwsgierigheid op, waardoor gebruikers eerder geneigd zijn om erop te klikken. Clickbait in deze stijl gaat vaak gepaard met de volgende beweringen:

• ...wat er toen gebeurde

• ...hoe X rijk is geworden

• ...hoe X er nu uitziet

In het onderstaande voorbeeld wekt de titel een soortgelijk gevoel op als bij "U gelooft nooit", wat nog eens wordt versterkt door de opvallende afbeelding van de mini-telefoon.

Bron: Anazala Family-kanaal op YouTube

"Dit moet u weten..."

Een ander klassiek voorbeeld van clickbait-koppen zijn lijsten met daarin toptips voor muziek, sport, sales, manieren om geld te verdienen, voedsel waardoor u langer zou leven, lifestyletips en nog veel meer. Deze titels zijn moeilijk te negeren omdat ze uw nieuwsgierigheid aanwakkeren en u aansporen om op de koppeling te klikken zodat u geen "belangrijke informatie" mist.

In de kop van het voorbeeld hieronder worden gebruikers aangespoord het artikel te lezen om erachter te komen hoe de persoon heet. Ook moedigt het toekomstige ouders aan erop te klikken omdat zij willen voorkomen dat ze een problematische naam voor hun kind kiezen.

Bron: Upworthy via het TikTok-kanaal TheSam_SHow

"Dit gebeurt er als u..."

Dit soort koppen speelt in op de fomo (fear of missing out) van gebruikers. Ze klikken dus op de koppeling omdat ze bang zijn dat ze anders wat missen. Deze titels zijn effectief omdat ze onze drang naar informatie aanspreken.

De kop in het clickbait-voorbeeld hieronder probeert ouders bang te maken zodat ze op de koppeling klikken om te ontdekken wat er gebeurt als ze bepaalde dingen tegen hun kinderen blijven zeggen.

Bron: Buzzfeed Parents-portaal

Wie heeft clickbait bedacht?

Jay Geiger introduceerde in 2006 het woord clickbait in een van zijn blogs. Het is een combinatie van 'click' (klik), voor het klikken van een muis, en 'bait' (lokaas) voor het voedsel dat wordt gebruikt om vissen of andere dieren te lokken. Dit samengestelde woord geeft aan hoe clickbait-content internetgebruikers als doelwitten ziet die ze met opvallende content proberen te lokken. Het woord werd in 2016 officieel opgenomen in het Oxford English Dictionary en staat ook in Van Dale.

De geschiedenis van clickbait

Hoewel clickbait relatief recent is, wordt de strategie erachter al veel langer gebruikt. In de 19e eeuw experimenteerden kranten met een strategie die ook wel riooljournalistiek werd genoemd. Een onderzoek van Fronteiras naar clickbait concludeerde dat deze journalistieke stijl tot doel had de publieke belangstelling te wekken om de krantenverkoop te stimuleren. Hiervoor werd gebruikgemaakt van overdrijving, opvallende onderwerpen en afbeeldingen, en sensationele koppen die inspeelden op gevoelens.

Een voorbeeld van riooljournalistiek was een gebeurtenis die we nu The Great Moon Hoax of 1835 noemen. In een verhaal in de New York Sun stond dat de Britse astronoom Sir John Herschel tekenen van leven op de maan had ontdekt. Dit spectaculaire verhaal stond een aantal dagen midden in de belangstelling, maar uiteraard was er niets van waar. Zowel het verhaal als de gepubliceerde afbeeldingen waren nep. (Sommigen zien dit als het eerste geval van nepnieuws.)

Een voorbeeld van de "mensenvleermuizen" die zogenaamd door een telescoop op de maan waren gezien in 1835. Bron: Wikimedia Commons

Ondanks dit valse nieuwsbericht nam de populariteit van de New York Sun toe en werden er steeds meer kranten verkocht in de daaropvolgende jaren. Riooljournalistiek had zijn doel dus bereikt. Dit vroege voorbeeld van een clickbait-achtige nieuwsstrategie laat zien hoe zo'n succesvolle, zij het misleidende, campagne een lucratieve optie kan zijn voor bedrijven die koste wat het kost winst willen maken.

Wie gebruikt clickbait en waarom?

Personen die berichten plaatsen op sociale media of mediabedrijven die de aandacht van het publiek proberen te trekken, gebruiken clickbait vaak als middel om de betrokkenheid te vergroten en de omzet te verhogen. Clickbait is vaak een aantrekkelijke optie voor marketeers en bedrijven waarvoor het vergroten van hun merkbereik of het verhogen van interactie op sociale media een prioriteit is. Hun uiteindelijke doel? Meer winst genereren.

Organisaties of personen die clickbait inzetten om meer bezoekers naar hun website te trekken, spelen in op de "curiosity gap" (nieuwsgierigheidskloof) van lezers, de inherente drang van mensen het antwoord op een vage vraag of uitspraak te willen weten. Over het algemeen zijn deze praktijken gericht op het verdienen van geld met clickbait en niet met andere, eerlijkere activiteiten (zoals nauwkeurigheid of het juist informeren van hun lezers).

Moet ik me zorgen maken over clickbait?

Clickbait op zich is niet altijd zorgwekkend, maar het is wel controversieel. In het beste geval is clickbait onnozel en onschadelijk, met als voornaamste doel het aantal klikken te verhogen. Clickbait kan echter verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van gevaarlijke onwaarheden. Clickbait-scams zijn ook erg zeer zorgwekkend.

Zoekmachines zoals Google gebruiken algoritmes (zoals de PageRank- en TrustRank-algoritmes) om te helpen bij het filteren van nepnieuwsartikelen en spam die sensationele en misleidende content bevatten. Het nadeel is alleen dat deze algoritmes niet alles oppikken en tot op zekere hoogte kunnen worden gemanipuleerd.

In het ergste geval kan clickbait gebruikers naar websites leiden die virussen of malware bevatten (zoals Trojaanse paarden) of schijnbaar onschuldige quizzen gebruiken om gevoelige persoonlijke gegevens te verzamelen en deze aan gegevenshandelaren te verkopen.

Bescherm uw apparaten met AVG Secure Browser

Wilt u veiliger surfen met minder storingen? Installeer dan AVG Secure Browser, ontwikkelt door beveiligingsexperts, om uw online activiteiten beter te beveiligen. AVG Secure Browser helpt bij het blokkeren van schadelijke websites en downloads, dwingt HTTPS-versleuteling af voor elke website die u bezoekt en beperkt browserfingerprinting. Installeer deze vandaag nog om u online te beschermen tegen schadelijke websites waarop u door clickbait terecht bent gekomen.