De kans is groot dat u in uw nieuwsfeed berichten hebt gelezen over “drones”, in welke vorm dan ook. Of ze nu bomen planten of generaals in het Midden-Oosten uitschakelen om een oorlog uit te lokken: ze zijn tegenwoordig niet meer weg te denken. In de journalistiek worden drones gebruikt om spectaculaire foto's te maken van historische gebeurtenissen. In de consumentenwereld worden drones gebruikt om pakketjes in recordtijd af te leveren. Wetenschappers gebruiken drones om waardevolle gegevens te verzamelen. Sterker nog, ze worden zelfs ingezet om ramen te wassen, druiven te plukken en levensreddende medische hulp te bieden.
Drones zijn dus niet meer weg te denken uit ons leven en dat zal ook wel zo blijven. Maar hoe werken ze? Wat zijn de risico's? En is de wereld echt beter af met al die rondzoemende vliegmachientjes?
We zoeken het uit.
Hoe werken drones?
Misschien had u als kind de mazzel dat u een op afstand bestuurbare auto of helikopter bezat. Hoewel drones veel geavanceerder zijn dan die betrekkelijk goedkope plastic speeltjes, zijn ze in wezen niet heel anders.
Het vliegende deel is vrij simpel: drones zijn voorzien van rotoren om ze voort te stuwen en in de lucht te houden. De op afstand bestuurbare exemplaren kunnen worden bestuurd met een speciale console of gewoon via een app op de telefoon. Daarbij kan gebruikgemaakt worden van wifi, mobiele data, radiosignalen of andere soorten frequenties. En dankzij de camera waarmee vrijwel elke drone is uitgerust, kunt u makkelijk zien waar u heen vliegt. In combinatie met een VR-headset kunt u zelfs ervaren hoe het is om er zelf in te vliegen!
Maar niet alle drones worden handmatig bestuurd. Steeds meer drones maken gebruik van kunstmatige intelligentie om hun omgeving te verkennen, hun bestemming te bereiken en hun taak uit te voeren.
Hoe doen ze dat? Van punt A naar punt B vliegen is betrekkelijk eenvoudig: met behulp van gps bepalen drones waar ze zijn en wat de optimale route is naar de bestemming. Meer hebben ze niet nodig om er te komen. De techniek doet het werk. Alle drones hebben “ogen” (camera's) waarmee ze om zich heen kunnen kijken. Maar in plaats van een piloot te helpen navigeren om gevaren te omzeilen, navigeert de drone zelf via machine-learning en trial-and-error. Zo wordt bepaald wat een gevaar is (bijvoorbeeld een boom of een stroomkabel) en wat geen risico oplevert voor de vlucht (een voorbijvliegende vogel). Omdat hetzelfde object het een of het ander kan zijn, afhankelijk van het gevolgde traject (soms staat een boom in de weg, soms niet), maakt de drone gebruik van fuzzy logic om te bepalen wanneer een object moet worden ontweken en wanneer het geen risico vormt.
Het is moeilijk uit te leggen wat fuzzy logic is, maar het komt erop neer dat objecten worden voorzien van meerdere “labels”, die worden ingeschaald door de AI. Het label met de hoogste plek op de ranglijst is het “winnende” label. Een stroomkabel kan bijvoorbeeld het label “ver weg”, “dichtbij” of “gevaarlijk” krijgen. De drone gebruikt dan zijn camera om te meten hoe lang en dik de kabel is en waar deze zich bevindt ten opzichte van zichzelf. Elk label krijgt een classificatie van 0-1, waarbij 0 “geen kans op botsing” en 1 “100% kans op botsing” betekent. Op die manier kan de drone inschatten welke objecten gevaarlijk kunnen zijn en deze uit voorzorg vermijden. Dat is veiliger dan domweg doorvliegen totdat een botsing onvermijdelijk is. Als u wilt, kunt u hier meer lezen over dit onderwerp.
Daarnaast kunnen drones, omdat ze vaak met internet zijn verbonden, al deze gegevens via cloudservers delen met andere drones in het netwerk. Dat betekent ook dat ze met elkaar kunnen communiceren en samenwerken, en kunnen worden geprogrammeerd om supercoole dingen te doen, bijvoorbeeld 2020 op een stijlvolle manier inluiden.
U weet nu wat er voor nodig is om drones te laten vliegen. Daarnaast kunnen drones worden uitgerust met allerlei coole gadgets en technologie waarmee ze taken kunnen uitvoeren, beter kunnen navigeren of langer kunnen vliegen. Zolang het niet te veel weegt, kun je bijna alles aan een drone vastmaken. Dat is een van de vele redenen waarom ze tegenwoordig zo populair zijn.
Zitten er geen gevaren aan drones?
Natuurlijk wel. Net als bij elke technologie gaat het gebruik van drones gepaard met een hoop risico's, zowel in de digitale als in de fysieke ruimte.
Digitale rampspoed
Drones zijn computers die verbinding kunnen maken met internet, en alleen al daardoor zijn ze kwetsbaar voor malware. Ze zijn zelfs kwetsbaarder voor malware dan de gemiddelde computer of telefoon, want de ingebouwde beveiliging van slimme apparaten als drones stelt niet veel voor. Het is dus niet bijzonder moeilijk om een drone met een virus te infecteren.
Gelukkig is er op dit moment weinig reden om drones te infecteren met malware. De meeste hackers doen het voor het geld tenslotte. Aangezien niemand zijn bankzaken regelt op zijn drone of er zijn wachtwoorden op bewaart, is er maar één voorstelbare reden waarom iemand uw drone zou willen infecteren: om deze te rekruteren voor een botnetleger.
Jammer genoeg neemt met de bruikbaarheid van drones ook het aantal redenen toe om er malware voor te ontwikkelen. Stel, een hacker slaagt erin spyware op uw cameradrone te zetten om u te bespioneren of uw huis in de gaten te houden. Of wat als een cybercrimineel erin slaagt een bezorgdrone zo te infecteren dat hij het pakketje kan stelen dat onderweg is naar u? Zodra het financieel aantrekkelijk wordt om malware voor drones te maken, zal dat ook gebeuren.
Er zijn ook ergere scenario's voorstelbaar: bedenk wat voor ellende hackers met hun eigen drones zouden kunnen aanrichten. Dat drones verbinding kunnen maken met bluetooth- en wifi-frequenties betekent niet alleen dat ze met malware kunnen worden geïnfecteerd. Het betekent ook dat ze op afstand malware kunnen afleveren op netwerken die anders veilig waren geweest. Uit een test is al gebleken dat een drone een netwerk kan infecteren door verbinding te maken met een bluetoothmuis en die te besmetten met malware. Het zal dan ook niet lang duren voordat bedrijven en overheden de luiken dag en nacht gesloten houden, om te voorkomen dat er drones worden gebruikt om hun netwerk te hacken.
Dom, maar ook weer niet zo dom
Waarom dan überhaupt gebruikmaken van internet, vraagt u zich misschien af? Waarom zou je drones niet op een andere manier, offline, besturen?
“Domme” drones zijn net zo makkelijk, zo niet makkelijker, te kapen als slimme exemplaren. Dat komt doordat ze worden bediend via eenvoudig te manipuleren radiofrequenties. Voor dat soort hacks moet de hacker wel in de nabije omgeving zijn, dus tijdens het maken van spectaculaire panoramabeelden vanaf een rots ver weg van de bewoonde wereld zal je drone niet snel worden gehackt. Maar als u zich in een openbare ruimte bevindt, is het niet ondenkbaar dat een opportunistische hacker met uw kostbare drone aan de haal gaat.
Fysieke obstakels
Drones vormen een digitaal gevaar, dat is duidelijk. Ze kunnen echter ook problemen veroorzaken in de “echte wereld”. En dan denken we niet alleen aan het risico dat een drone uit de lucht komt vallen en op iemands hoofd belandt.
Drones veroorzaken problemen. Ze worden gebruikt door inbrekers om huizen te verkennen en door “dognappers” (hondendieven) om hun volgende slachtoffer uit te zoeken. Roekeloos gebruik van drones kan leiden tot enorme boetes omdat mensen onbewust regels overtreden, en zelfs de meest primitieve in de winkel gekochte drones kunnen vogels verwonden of doden. Drones worden zelfs gebruikt voor terroristische doeleinden, zoals bleek toen een groep Gatwick Airport lamlegde met behulp van een zwerm drones.
Let wel: dergelijk gebruik van drones is illegaal. Maar zelfs als drones op de juiste manier worden gebruikt, kunnen ze voor grote problemen zorgen. Zo kunnen hackers drones moeiteloos kraken, maar het is nog eenvoudiger om ze uit de lucht te schieten. Pakketbezorgdrones zijn, hoe indrukwekkend ze op papier ook lijken, kwetsbaar voor alles variërend van stalking en geweerschoten tot onverwacht slecht weer. Dat is wel een beetje een domper op het verder spectaculaire idee van een netwerk van drones die pakketjes afleveren.
Deze problemen zullen alleen maar toenemen – en nieuwe problemen veroorzaken – naarmate er meer drones het luchtruim kiezen.
De vraag blijft dus...
Zijn drones dat allemaal waard?
Ja.
Elke nieuwe technologie gaat gepaard met risico's, en het zit in de mens om iets goeds te maken en dan vervolgens op zoek te gaan naar manieren om er misbruik van te maken. Internet heeft ons leven op zoveel positieve manieren radicaal veranderd (u gebruikt het nu bijvoorbeeld om meer te weten te komen over drones), en ook al heeft het problemen veroorzaakt: de meeste mensen zijn het erover eens dat het per saldo positief is. Zo zal het ook gaan met drones. Er kleven problemen aan, maar ook al zullen die in de loop van de tijd toenemen, dat geldt ook voor onze mogelijkheden om die problemen op te lossen.
We moeten dus niet de ogen sluiten voor de risico's die nieuwe technologieën als drones met zich meebrengen. Tegelijkertijd mogen we niet vergeten wat we er allemaal mee kunnen, zoals het planten van bomen, het afleveren van pakketjes en zelfs het redden van levens
Zo gaat dat met innovaties.
