Deskundigen verwachten dat de Amerikaanse retailsector met de feestdagen in 2019 voor het eerst één biljoen dollar zal omzetten. Daarbij zal 96% van de mensen ten minste een deel van zijn aankopen online doen.
Maar al het gemak in de wereld is niets waard als u te maken krijgt met winkelfraude, iets wat – helaas – veel voorkomt. Alleen al in het Verenigd Koninkrijk kost onlinewinkelfraude consumenten maar liefst £ 58 miljoen per jaar. Dat betekent niet dat u online winkelen helemaal moet afzweren, maar wel dat u voorzorgsmaatregelen moet nemen.
Wat voor soort winkelfraude komt voor?
Waar geld is, is misdaad, en online winkelen vormt daarop geen uitzondering. Fraudeurs hebben allerlei trucs in hun arsenaal:
-
Phishing: met behulp van nepmail of andere middelen worden u ongemerkt persoonlijke gegevens afhandig gemaakt, bijvoorbeeld wachtwoorden en creditcardnummers. Zo ontvangt u bijvoorbeeld nepwaardebonnen of -aanbiedingen en wordt u gepusht om op een bepaalde koppeling te klikken. Let dus goed op met aanbiedingen die te mooi klinken om waar te zijn (dat zijn ze waarschijnlijk ook).
-
Pharming: malware op uw systeem zorgt ervoor dat uw computer u ongemerkt omleidt naar nepwebsites, zelfs als u de URL van de juiste, authentieke website op de zoekbalk hebt getypt.
-
Spoofing en onveilige websites: hackers kunnen u in de val lokken met nepversies van populaire websites en zo uw gegevens stelen of malware op uw systeem installeren.
-
Onveilige wifi: via onbeveiligde wifi-netwerken kunnen hackers alles op uw scherm zien, van uw gebruikersnaam tot uw wachtwoorden en creditcardnummers.
Fraudeurs richten zich zelden op specifieke personen. Zij schieten eerder met hagel in de hoop onoplettende of onwetende personen te raken. Hier volgen zeven tips om de kans op misleiding aanzienlijk te verkleinen.
1. Hou het bij vertrouwde merken en sites
Ondanks beruchte creditcardlekken (bijvoorbeeld bij de Amerikaanse warenhuisketen Target) in het verleden, doen de grote namen op winkelgebied er alles aan om hun websites en mobiele apps te beveiligen zodat mensen veilig kunnen winkelen. Maar voordat u op de knop “Kopen” klikt, moet u controleren of de website veilig is:
-
Controleer nog een keer of de naam in de URL goed is gespeld (“target.com” dus, en niet “targett.com”).
-
Als u de app van een bedrijf gebruikt, controleert u of die echt is.
-
Let op alles wat afwijkt, bijvoorbeeld kleuren die niet kloppen bij het merk of een groot aantal type- of spelfouten.
-
Controleer bij het bezoeken van een e-shop in uw browser of er gebruikgemaakt wordt van SSL-versleuteling (Secure Sockets Layer). Hiermee kan namelijk een veilige communicatieverbinding tussen uw pc en de e-commercesite worden opgezet. Kijk daarom altijd of er op de adresbalk van de browser een "s" achter http staat. (Soms wordt deze pas weergegeven nadat u zich hebt aangemeld of op het winkelwagentje hebt geklikt.)
Kijk of er een "s" achter http staat.
2. Bekijk alle aanbiedingen, meldingen of waarschuwingen nauwkeurig
Er verschijnt een waarschuwing met de melding dat uw account wordt afgesloten als u bepaalde belangrijke informatie niet verstrekt? Dan kan er sprake zijn van fraude. U ontvangt via e-mail een waardebon die speciaal voor u bestemd is? Dan gaat het waarschijnlijk om fraude. U kunt mysteryshopper worden als u uw bankgegevens verstrekt? Ook fraude. Dat schattige behang speciaal voor de feestdagen? Fraude, fraude, fraude. Bericht van een pakketbezorger dat u ergens op moet klikken (hoewel het niet van UPS lijkt te zijn)? Oplichting! Die Facebook-acties die u naar externe sites leiden? ZWENDEL!
Oké, het is niet alles fraude wat de klok slaat en we willen u ook geen angst aanjagen. Waar het om gaat is dat u alle aanbiedingen, meldingen en waarschuwingen grondig moet inspecteren. Deals die te mooi lijken om waar te zijn, zijn dat meestal ook. Wanneer u via e-mail om persoons- of creditcardgegevens wordt gevraagd, hebt u waarschijnlijk met criminelen te maken. Controleer het e-mailadres van de afzender en beweeg de muis over koppelingen (maar klik er niet op) om te kijken waar u echt naartoe wordt geleid. Sluit pop-upvensters die NIET van uw antivirusprovider afkomstig zijn waarin u wordt gewaarschuwd dat uw pc is geïnfecteerd. Sluit ook de site waarop het venster verscheen.
Legitieme winkeliers zullen nooit dreigen uw account af te sluiten als u geen belangrijke gegevens doorgeeft. Ze vragen ook nooit via e-mail (of telefonisch) om uw rekening- of persoonsgegevens. Twijfelt u ook maar een beetje aan de echtheid van e-mailberichten, sms'jes, pop-upvensters, websites, aanbiedingen, enzovoort, klik dan nergens op, reageer niet en bel niet. Sluit alle vensters en laat het voor wat het is.
3. Gebruik uw eigen spullen
En daarmee bedoelen we hardware en software. Mijd het gebruik van een pc in een café, hotel, bibliotheek of andere openbare ruimte waar Jan en alleman toegang toe heeft om uw e-mail te checken of onlineaankopen te doen. Wilt u in een openbaar wifi-netwerk (op uw eigen apparaat) per se online winkelen, gebruik dan altijd een VPN (virtueel particulier netwerk). Een persoonlijk VPN als AVG Secure VPN versleutelt alle gegevens die tussen uw apparaat en de betalingsportal van de winkelier worden uitgewisseld. Hebt u een deugdelijk data-abonnement en dito LTE-verbinding, gebruik dan onderweg uw smartphone en mobiele verbinding in plaats van een openbaar wifi-netwerk.
4. Gebruik een creditcard en bekijk het retourbeleid
Gebruik altijd een creditcard (en geen betaalkaart!) bij het online winkelen. Creditcards bieden doorgaans een betere bescherming voor kopers, met vastgestelde maximale aansprakelijkheidsbedragen voor het geval dat uw nummer wordt gestolen of u wordt opgelicht. En onlinebetalingssystemen zoals PayPal, Google Wallet, Stripe en Payoneer vormen een extra laag tussen u en winkeliers. U hoeft uw persoons- of rekeninggegevens dus nooit met winkeliers te delen.
Bij legitieme winkeliers kunt u spullen bijna altijd retourneren. Bij onlinewinkels hoeft u meestal geen reden op te geven waarom u iets retourneert. Koopt u online bij een traditionele fysieke winkel en wilt u het artikel retourneren, dan moet u vaak naar de fysieke winkel. Ontbreekt een retourbeleid, is het moeilijk te vinden of komt u er niet uit, ga dan naar een andere winkel.
5. Gebruik zeer sterke wachtwoorden (en een programma voor wachtwoordbeheer)
Een van de beste adviezen voor veilig online winkelen is tegelijk een van de meest voor de hand liggende: gebruik een sterk wachtwoord. Dit geldt voor al uw accounts op alle sites. Gebruik nooit meerdere keren hetzelfde wachtwoord of makkelijk te kraken varianten daarop. U leest het goed: u moet voor elk account een uniek wachtwoord gebruiken. Het kan dus best zijn dat u wel tientallen wachtwoorden moet onthouden en dat is lastig. Het gebruik van een programma voor wachtwoordbeheer is dan ook aan te raden.
6. Werk het systeem bij
Microsoft geeft regelmatig updates en beveiligingspatches uit voor Windows. Vaak moet u de pc opnieuw starten om deze naar behoren te installeren. Misschien bent u net als ik en laat u uw pc dagen of zelfs weken achtereen aanstaan (de slaapstand of sluimerstand telt niet mee). Dan doet u er goed aan te controleren of er updates kunnen worden geïnstalleerd voordat u gaat winkelen. Ga hiervoor in Windows 8 of 10 naar het startmenu en typ "Windows updates". Klik vervolgens op het gelijknamige pictogram.
In Windows 8 ziet dat er zo uit:
Typ "Windows update".
Er verschijnt een venster waarin u kunt controleren of er updates zijn of kunt zien dat er updates klaarstaan. In dat geval moet u de pc opnieuw starten. Een voorbeeld:
Vergeet niet de pc opnieuw te starten!
Sla wel eerst alles op en stel zo nodig bladwijzers in. Start de pc opnieuw.
In Windows 10 gaat dat net zo. Het updatescherm ziet er als volgt uit:
7. Maak van uw pc een vesting
Gebruikt u nog geen antivirusprogramma? Dan moet u er snel een installeren. Nog beter is een betaalde versie met bescherming tegen spam, hackers en schadelijke downloads, zoals AVG Internet Security. Oké, dit is misschien schaamteloze reclame, maar het is ook een serieuze aanbeveling. De extra beschermingslagen voorkomen dat oplichters uw postvak IN binnendringen, houden hackers tegen en zorgen ervoor dat downloads worden gecontroleerd voordat ze op uw harde schijf belanden. Zelfs beveiligingsexperts klikken weleens per ongeluk op een koppeling waar ze beter niet op hadden kunnen klikken. Dat kan de beste overkomen. Hoe meer veiligheidsmaatregelen u neemt, des te beter.
Slotopmerking
Zoals blijkt uit de tips, moet u bij het winkelen online altijd goed opletten. Vertrouwt u het niet? Neem dan geen risico. Sluit alles af, voer een virusscan uit, start de pc opnieuw en begin van voren af aan. Er zijn talloze manieren om online te winkelen. Kies er dus een die bij u past en vriendelijk is voor uw portemonnee.